Harvard Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Iosif Lazaridis ve ekibi, Ukrayna’daki Mykhailivka Bronz Çağı arkeolojik alanında bulunan ve yaklaşık 5 bin 300 ila 5 bin 700 yıl önce yaşadığı tahmin edilen bu bireyin, Yamna kültürünün en eski temsilcisi olduğunu belirledi.
Lazaridis ve ekibi, Karadeniz’in kuzeyinde yaşamış 435 bireyin DNA kalıntılarını inceledi. Yapılan araştırmalar, Yamna halkının Serednii Stih kültürüne mensup insanların soyundan geldiğini ortaya koydu. Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, bu keşfin, sadece modern Avrupalıların genetik mirasını değil, aynı zamanda Avrasya tarihini de şekillendiren önemli göç ve değişim süreçlerini gözler önüne serdiği vurgulandı.
AMANSIZ SAVAŞÇILAR
Araştırmacılar, Yamna halkının göçebe ve savaşçı bir toplum olduğunu belirtiyor. Popular Mechanics dergisine göre, bu savaşçılar, Avrupa’nın yerel halklarını genetik olarak neredeyse tamamen değiştirmiş olabilir. Bu durum, Yamna topluluğunun göç ettiği bölgelerde savaşçı ve baskın bir kültür kurduğunu düşündürüyor.
Araştırmalar, Yamna halkının esrar kullandığını da ortaya koydu. Esrar kalıntılarının mezarlarda bulunması, bu bitkinin Avrupa ve Ortadoğu’ya yayılmasında Yamna topluluğunun rol oynamış olabileceğini gösteriyor. Soylarından gelen İskitlerin ise esrarı mangallarda yakarak buharını soludukları tespit edildi.
YAMNA MEZARLARI VE KÜLTÜREL MİRASI
Yamna halkı, adını kendine özgü mezar çukurlarından alıyor. Bu mezarlarda, ölüler gömülmeden önce aşı boyasıyla kaplanıyordu. Bu ritüelin, topluluğun ölüm anlayışına dair önemli ipuçları sunduğu düşünülüyor.
Yapılan bu keşif, Avrupa’nın tarih öncesi dönemine dair bilinmeyenleri gün yüzüne çıkarırken, kıtanın genetik ve kültürel evrimine dair yeni tartışmaların önünü açıyor.
YAMNA KÜLTÜRÜ
Yamnaya kültürü veya Yamna kültürü geç Bakır Çağı’ndan erken Tunç Çağı’na kadar var olmuş, Ural Nehri, Dinyester ve Güney Bug arasındaki bölgelerde yaşamış halkların oluşturduğu bir arkeolojik kültür. Arkeolojik mezar kazılarınca bulunan mezarların çukur şeklinde odalardan oluşmasından dolayı Çukur Mezar kültürü (Pit Grave) ve Aşıboyası Mezar kültürü (Ochre Grave) olarak da adlandırılan kültür M.Ö. 3300 ve 2600 yılları arasında var olmuştur.
Yamna kültürünün üyelerinin büyük ihtimalle Mal’ta–Buret’ kültürü kökenli Doğu Avrupa avcı-toplayıcılarıyla Kafkas avcı-toplayıcıların karışması sonucu oluştuğu tahmin edilmektedir. Kültür aynı zamanda Afanasiyevo kültürüne de çok benzemektedir.
Kültür geç Neolitik Çağ’da ortaya çıkmış ve Avrupa ve Asya’ya yayılmış Corded Ware, Bell Beaker, Sintashta, Andronovo ve Srubna kültürlerine çok benzemektedir. Bu kültürler ortak olarak at kullanımı, gömü şekilleri ve göçebelik üzerine kurulu ekonomi gibi özellikler göstermektelerdir. Genetik çalışmalar da bu toplumların soysal olarak büyük açıdan bozkır kökenli olduklarını göstermektedir. Yamna kültürü genellikle geç Proto-Hint-Avrupalılar ile ilişkilendirilir ve bölgenin Kurgan hipotezince de Proto-Hint-Avrupa dilinin urheimatı olduğu düşünülmektedir.
