ILO, deprem felaketi sonrası dönemde işgücü talebindeki ani değişiklikleri ve temel beceri ihtiyaçlarını saptamak için Kahramanmaraş ve Hatay’ı kapsayan, tarım ve inşaat sektörlerine odaklanan bir araştırma yaptı. İşte bulgular…
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından deprem bölgesine yönelik gerçekleştirilen güncel bir araştırmadan elde edilen sonuçlar, etkilenen bölgedeki akut işgücü sıkıntısının giderilmesi için aktif istihdam politikalarının önemine dikkat çekiyor. ILO’nun Kahramanmaraş ve Hatay illerini kapsayan, tarım ve inşaat sektörlerine odaklanan araştırmasının amacının afet sonrası dönemde işgücü talebindeki ani değişiklikleri ve temel beceri ihtiyaçlarını araştırmak olduğu görülüyor. Bu kapsamda, kamu kurumlarından, işveren örgütlerinden ve işçi sendikalarından uzmanlar ile sivil toplum kuruluşlarının (STK’ların) temsilcileri ile görüşülmüş. Saha ziyareti, mülakatlar ve odak grup görüşmeleri 43 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiş. Bölgenin işgücü piyasası koşullarına ilişkin temel bulgular şu şekilde:
1-) Sosyal ortaklar ne durumda?
– İşverenler, özellikle üretim girdilerine erişim konusuna odaklanarak üretim süreçlerini yeniden canlandırmaya çalışıyor.
– İşçi sendikaları henüz bir işgücü geliştirme stratejisi oluşturmamış durumda ve bu ancak bölgedeki üretim faaliyetlerinin yeniden başlamasıyla mümkün olabilir.
2-) Vasıfsız işgücü ihtiyacı var
– Tüm sektörlerde vasıfsız ve düşük vasıflı işgücüne öncelikli bir talep söz konusu.
– Düşük vasıflı işgücü talebi karşılandıktan sonra, odak noktasının yarı veya yüksek vasıflı işgücü gerektiren sektörlere ve işlere doğru kayması gerekiyor.
3-) Göç ciddi bir sorun yaratıyor
– Göç, işgücü açığını tetikleyen ciddi bir sorundur. Eskiden yaşadıkları yerlerle olan kişisel bağları dışında, geri dönmelerini teşvik edecek ekonomik veya sosyal teşviklere ihtiyaç büyük.
– İşgücü piyasasının canlanabilmesi için öncelikle konut sıkıntısının giderilmesi, temel kamu hizmetlerinin yeniden tesis edilmesi, kentsel yaşamın ve olanakların yeniden canlandırılması gerekiyor.
4-) İş sağlığı ve güvenliği nasıl?
– Bölgedeki yıkım ve enkaz kaldırma çalışmaları kapsamında iş sağlığı ve güvenliği önlemleri de son derece önemli bir konu başlığı.
5-) Çiftçiler kritik önemde
– Çiftçilerin önemli bir kısmının tarlalardaki ürünlerini ve/veya hayvanlarını kaybetmiş, ekipman ve araziler zarar görmüş durumda. Bu konuda da acil politikalara ihtiyaç var.
– Deprem bölgesi tarımsal üretimde bir ölçüde uzmanlık bölgesi. Düşük vasıflı işler için bile eğitim ihtiyacı var.
6-) İnşaat sektörü nasıl ilerliyor?
– Bölgenin inşaat sektöründeki işgücü taleplerinin karşılanması hem işgücü hem de beceri gereksinimlerinin yüksek olması nedeniyle büyük bir zorluk teşkil ediyor.
– Ayrıca, tarım ve inşaat, engellilerin istihdamı için çok sınırlı fırsatlara sahip sektörler.
– Aslında tarım ve inşaat sektörleri yeşil dönüşüm için önemli bir potansiyele sahip.
Peki neler yapılmalı?
ILO’ya göre, aktif istihdam politikaları kapsamında öncelikle sektör bazlı bir öncelikler listesi hazırlanmalı. Ancak işgücü açığı, üretim sermayesi kaybı, üretim girdileri ile ilgili sorunlar, imalat sektöründe talep düşüşü gibi nedenlerle depremden etkilenen bölgelerde doğru beceri değerlendirmesi yapmak zor.
Bununla birlikte, hem tarım hem de inşaat sektörlerinde, iş başında eğitim programları çok yararlı olacak. Ayrıca, kısa vadede konut sıkıntısının giderilmesi ister tersine göç yoluyla ister yeni işgücü arzı yoluyla olsun, gerekli işgücünün bölgeye çekilmesi için hayati önem taşıyor. Prefabrik binaların montajı için gereken becerilerin kazandırılması, aktif programların odak noktası olabilir.
Kadın istihdamı…
Tarımda toplama, hasat, çapalama, budama ve ilaçlama gibi işlerde önemli ölçüde işgücüne ihtiyaç var. Son olarak, inşaat sektöründe, kalıpçı, tünel kalıpçı, demir bağlayıcı, duvarcı, sıvacı, alçıcı, boyacı ve fayans işçisi de dahil olmak üzere ince işçi ihtiyacı öncelik arz ediyor.
İnce inşaat işlerinde yetiştirilecek işgücü yalnızca yeni inşaatlar için değil, hafif ya da orta hasarlı binaların onarımı için de önem taşıyor. Bu işler kadın istihdamı için de potansiyel taşıyor.
